چگونه حضور پرستار سالمند در منزل می‌ تواند از بروز زخم بستر جلوگیری کند؟

سالمندان با کهولت سن، به دلایل مختلفی از جمله کاهش تحرک، ضعف عضلانی، ابتلا به بیماری های مزمن سالمندی بیشتر از سایر گروه های سنی در معرض مشکلات جسمی مختلف قرار می گیرند، یکی از رایج ترین مشکلات برای سالمندان به ویژه سالمندان کم تحرک زخم بستر معرفی می شود.

زخم بستر شامل زخم هایی است که به دلیل فشارهای طولانی مدت بر روی نقاط خاصی از بدن ایجاد می شود، با حضور پرستار سالمند در منزل امکان جلوگیری از این بیماری وجود دارد، در این مقاله، به این سؤال که چگونه مراقبت ‌های حرفه‌ ای پرستار می ‌تواند سلامت سالمندان را حفظ کند و از زخم بستر جلوگیری کند پاسخ خواهیم داد.

زخم بستر چیست و چرا سالمندان را درگیر میکند؟

زخم بستر یا زخم فشاری یکی از مشکلات رایج و دردناک سالمندان کم تحرک است که در صورت عدم مراقبت های صحیح تبدیل به عفونت های شدید و مشکلات جدی تر خواهد شد، زخم بستر شامل آسیب پوستی و بافتی است که به دلیل فشار مداوم بر روی پوست و کاهش جریان خون در آن ناحیه ای که زخم ایجاد شده به وجود می آید، این بیماری در سالمندانی که در مدت زمان طولانی روی تخت یا صندلی چرخدار مینشینند بیشتر مشاهده می شود.

حضور پرستار سالمند در منزل و انجام اقدامات پیشگیرانه از زخم بستر از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که پرستاران افراد مجرب و متخصصی هستند که در زمینه مراقبت و نگهداری از سالمندان تجربه کافی دارند و به خوبی از این عزیزان مراقبت و نگهداری می کنند.

دلایل اصلی ایجاد زخم بستر در سالمندان

عدم تحرک کافی و عدم تغییر وضعیت بدن

اصطکاک و فشار بالا با ملحفه یا لباس نامناسب

کم شدن جریان خون در قسمت هایی که تحت فشار قرار دارند

رطوبت و تعریق زیاد در بستر

سوء تغذیه و کمبود ویتامین ها و پروتئین های مورد نیاز

نقش پرستار سالمند در جلوگیری از زخم بستر

پرستار سالمند موظف است از طریق انجام مراقبت های تخصصی احتمال بروز زخم بستر در سالمند را به حداقل برساند، در این بخش به بررسی مهم ترین اقدامات پرستار در زمینه پیشگیری از بروز زخم بستر در سالمندان خواهیم پرداخت.

الف) تغییر وضعیت بدن سالمند به صورت منظم

تغییر وضعیت و موقعیت بدن سالمند در بستر از مهم ترین و مؤثرترین روش ها برای جلوگیری از زخم بستر در این عزیزان عنوان می شود، در صورتی که سالمند در بستر یا تخت است پرستار موظف است که هر 2 ساعت یکبار وضعیت بدنی سالمند را تغییر دهد.

در صورت استفاده سالمند از ویلچر پرستار موظف است که هر 30 تا 60 دقیقه یکبار موقعیت سالمند در ویلچر را تغییر دهد.

ب) استفاده از تشک‌های ضد زخم بستر و وسایل کمکی

پرستار موظف است برای سالمند از تشک های مواج مخصوص یا بالش های تخصصی این کار جهت کاهش فشار استفاده کند تا فشار از روی نقاط حساس بدن کاهش پیدا کند.

ج) حفظ بهداشت و مراقبت از پوست سالمند در منزل

پرستار موظف است که به صورت روزانه بدن سالمند به ویژه نواحی حساس بدن سالمند را شستشو دهد، برای کاهش خشکی پوست و اصطکاک پوست از کرم ها و پمادهای محافظتی استفاده کند و برای جلوگیری از تعریق زیاد سالمند در بستر به صورت مرتب ملحفه و لباس های سالمند را تعویض کند.

د) تأمین مواد مغذی مورد نیاز سالمند و تنظیم برنامه غذایی سالم

پرستار موظف است که برای سالمند برنامه غذایی سالمی که حاوی انواع مواد مغذی، ویتامین، پروتئین و… است تنظیم کند، رژیم غذایی سالمند را کنترل کرده و از نوشیدن آب و مایعات کافی توسط سالمند مطمئن شود (کم آبی یکی از عوامل مؤثر در زخم بستر مطرح می شود)

ه) ماساژ سالمند و کمک به تحریک گردش خون

پرستار سالمند از طریق ماساژ ملایم در نقاط حساس و در معرض فشاری چون باسن، آرنج، کمر، پاشنه پا و… به تحریک گردش خون و بهبود گردش خون کمک کرده و احتمال ایجاد زخم بستر را از این طریق کاهش می دهد.

نکات کلیدی برای جلوگیری از زخم بستر

شناخت مراحل اولیه زخم بستر

پرستار موظف است که به علائم اولیه زخم بستر توجه کند، در این بخش به معرفی علائم اولیه زخم بستر خواهیم پرداخت.

قرمز شدن پوست و محو نشدن آن با هیچگونه فشاری

تغییر غیر معمول در دمای پوست

تورم و حساسیت بالا در نقاط تحت فشار

تورم یا حساسیت در نقاط تحت فشار

کنترل رطوبت و جلوگیری از تعریق بیش از حد

پرستار موظف است که برای کاهش تعریق و رطوبت از لباس های نخی و تنفس پذیر استفاده کند، در صورت پوشکی بودن سالمند نواحی درگیر را به صورت مرتب و مناسب شستشو دهد.

ایجاد تحرک در سالمندان حتی در شرایط محدود

پرستار موظف است که بدن سالمند را ماساژ بدهد و به او در انجام حرکات کششی سبک و فیزیوتراپی کمک کند، سالمند را برای تغییر وضعیت بدن خود تشویق کند.

توجه به وضعیت روحی و روانی سالمند

در صورتی که سالمند دچار استرس یا افسردگی شود در مراقبت های بهداشتی و فعالیت های پرستار همکاری کمتری خواهد کرد، در نتیجه پرستار موظف است از طریق حمایت عاطفی و ایجاد ارتباطات مؤثر و توجه و حمایت روانی سالمند، او را به رعایت نکات بهداشتی و همکاری تشویق کند.

چرا حضور پرستار در منزل بهتر از مراقبت‌های خودسرانه است؟

امروزه بسیاری از افراد به دلیل مشغله های شغلی و تحصیلی توانایی مراقبت و نگهداری از سالمندان عزیزشان در منزل را ندارند، ضمن این که مراقبت و نگهداری از سالمندان مبتلا به زخم بستر نیاز به دانش و تجربه کافی دارد و اعضای خانواده سالمند نمی توانند بدون تخصص کافی این امر مهم را انجام دهند.

از این جهت استخدام پرستار آموزش دیده و مجرب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

سخن پایانی

حضور پرستار سالمند در منزل می تواند به جلوگیری از ابتلای سالمند به زخم بستر جلوگیری کند، حضور و توجه پرستار مجرب و متخصص علاوه بر بهبود کیفیت زندگی سالمند به افزایش آرامش بیشتر خانواده سالمند کمک کرده و از عوارض جدی ناشی از زخم بستر جلوگیری میکند.