از بین رفتن حس بویایی بعد از عمل بینی + نحوه درمان
بسیاری از افراد برای اصلاح مشکلات ساختاری، بهبود تنفس یا ایجاد تغییرات ظاهری به سراغ رینوپلاستی یا جراحی بینی میروند ؛ با وجود نتایج مثبت و تغییرات چشمگیر ناشی از این عمل ، برخی از بیماران پس از جراحی با پدیده ای مواجه می شوند که نگرانی زیادی برایشان به وجود می آورد. از بین رفتن حس بویایی بعد از عمل بینی، یکی از این نگرانی هایی است که بیماران را دچار اضطراب می کند. در ادامه از این مقاله همراه ما بوده تا به صورت دقیق به بررسی نحوه بازگرداندن حس بویایی و چشایی بعد از جراحی بپردازیم.
چرا حس بویایی اهمیت دارد؟
حس بویایی و چشایی تنها به درک رایحه ها و عطرها محدود نمی شود و این حس نقش مهمی در تجربه و کیفیت زندگی روزمره مانند لذت بردن از غذا، تشخیص خطراتی همچون دود یا گاز و غیره دارد. به همین دلیل هرگونه اختلال در روند حس بویایی و چشایی زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار می دهد.
علت بروز اختلال بویایی بعد از جراحی بینی
بیماران معمولاً بلافاصله پس از عمل متوجه تغییراتی در توانایی بویایی خود می شوند که این دلایل متعددی می تواند منجر به از بین رفتن حس بویایی و حتی حس چشایی بیمار بعد از رینوپلاستی شود. این دلایل به طور عمده عبارت اند از:
- تورم و التهاب مخاطی : میدانیم که پس از جراحی، بافت های بینی دچار ورم می شوند. این تورم مانع رسیدن بو به گیرنده های بویایی داخل بینی می شود و در نتیجه فرد احساس می کند بویایی اش کاهش یافته یا از بین رفته است.
- وجود پانسمان یا تامپون: در برخی از موارد، پزشک پس از عمل برای کنترل خونریزی از تامپون یا اسپلینت داخلی استفاده می کند. این اجسام موقت مسیر جریان هوا را مسدود کرده و حس بویایی را به شکل موقت تحت‌الشعاع قرار می دهند.
- آسیب موقت به گیرنده بویایی: گاهی اوقات در طول عمل، فشار یا تغییرات بافتی باعث می شود گیرنده های بویایی دچار اختلال موقتی شوند. این تغییرات معمولاً با گذر زمان اصلاح می شوند.
- خشکی مخاط و تغییر در جریان هوا: تغییرات ساختاری در بینی ممکن است جریان طبیعی هوا را دگرگون کند و این مسئله به طور مستقیم بر انتقال بوها اثر بگذارد.
زمان بازگشت حس بویایی بعد از جراحی
در بیشتر موارد، حس بویایی طی ۲ تا ۶ هفته پس از کاهش تورم بهبود می یابد. برخی افراد ممکن است تا سه ماه نیز درگیر اختلال بویایی و چشایی باشند.در شرایط نادر، بهبودی ممکن است تا شش ماه یا حتی یک سال زمان ببرد. این بازه زمانی بستگی مستقیم به میزان تورم، روش جراحی و مراقبت های پس از عمل و واکنش بدن بیمار دارد. در نهایت توصیه می شود که با انتخاب بهترین جراح بینی اصفهان ، عوارض و نگرانی های ناشی از عمل بینی را تا حد زیادی کاهش دهید تا بهترین نتیجه از عمل بینی حاصل شود.
آیا از بین رفتن حس بویایی دائمی است؟
خوشبختانه در اغلب موارد پاسخ منفی است و بویایی بعد از مدت زمانی و پس از کاهش کامل تورم ، از بین می رود. اختلال بویایی پس از عمل بینی موقتی بوده و با کاهش ورم و ترمیم بافت ها، بهبود پیدا می کند. موارد دائمی بسیار نادر بوده و معمولاً در اثر آسیب مستقیم به عصب بویایی یا مشکلات جدی در ساختار داخلی بینی رخ می دهند. این وضعیت ممکن است در جراحی های پیچیده تر یا در بیمارانی که سابقه بیماری های زمینه ای مانند سینوزیت مزمن یا آلرژی شدید دارند، مشاهده شود.
درمان حس بویایی بعد از عمل
بهبودی حس بویایی بعد از عمل معمولاً به صورت تدریجی اتفاق می افتد و بیماران در ابتدا ممکن است متوجه بازگشت ضعیف برخی رایحه ها شوند و به مرور زمان شدت و وضوح این بوها افزایش پیدا کند. برای تسریع روند بهبودی، رعایت چند نکته ضروری است:
- استفاده از اسپری های سالین برای مرطوب نگه داشتن مخاط بینی
- شستشو دادن مداوم بینی
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی
- مصرف داروهای ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک
- استراحت کافی و اجتناب از فعالیت‌های سنگین
- مصرف غذاهای کم نمک و سبزیجات
- صبوری و مشورت با پزشک
- رعایت بهداشت فردی
چه زمانی برای بازگرداندن حس بویایی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگرچه اختلال بویایی پس از عمل معمولاً موقتی است، اما در شرایطی همچون عدم بازگشت حس بویایی بعد از گذشت یکسال بعد از جراحی مراجعه به جراح بینی توصیه می شود. همچنین اگر همراه با کاهش بویایی، علائم دیگری مانند درد شدید، ترشحات غیرطبیعی یا خونریزی مکرر وجود داشته باشد یا اگر تغییرات بویایی به صورت ناگهانی و پس از یک دوره بهبودی ظاهر شوند مراجعه به جراح الزامی خواهد بود.
جمع بندی
از بین رفتن حس بویایی بعد از عمل بینی یکی از نگرانی های شایع بیماران است که معمولا این مسئله ناشی از ورم، التهاب یا انسداد موقت مجاری بینی بوده و به مرور زمان برطرف می شود. تنها در موارد نادر احتمال ماندگاری اختلال بویایی وجود دارد که با مراقبت دقیق و مراجعه به پزشک می توان از بروز مشکلات جدیجلوگیری کرد.
منبع ای ن مقاله : دکتر مهشید خورده چی ؛ جراح و متخصص گوش ، حلق و بینی در اصفهان
